Krzysztof Często w życiu, zwłaszcza gdy przybywa nam lat, a wspomnienia stają się żywsze, pojawia się w sercu pewien niepokój. Pytamy o sens naszych dróg, o decyzje podjęte w przeszłości i o to, czy nasze błędy mogą zostać nam kiedykolwiek wybaczone. Jeśli te myśli są Ci bliskie, jeśli Twoje serce bywa niespokojne i szuka ukojenia, to historia życia jednego z największych świętych Kościoła może stać się dla Ciebie źródłem niezwykłej nadziei. Poznaj bliżej postać św. Augustyna – patrona wszystkich, którzy błądzą, poszukują i tęsknią za prawdziwym pokojem.
Kim był św. Augustyn z Hippony? Od grzesznika do filaru Kościoła
Aureliusz Augustyn urodził się w 354 roku w Tagaście, niewielkim mieście na terenie dzisiejszej Algierii. Jego ojciec, Patrycjusz, był poganinem, urzędnikiem o porywczym charakterze. Matka, święta Monika, była zaś gorliwą chrześcijanką, kobietą o niezwykłej cierpliwości i głębokiej wierze. To właśnie ten domowy kontrast między pogaństwem a chrześcijaństwem ukształtował wczesne lata przyszłego świętego.
Augustyn od najmłodszych lat przejawiał nieprzeciętną inteligencję. Był ambitny, żądny wiedzy i uznania. Rodzice, widząc jego potencjał, zapewnili mu najlepsze możliwe wykształcenie. Niestety, okres studiów w Kartaginie stał się dla niego czasem duchowego zagubienia. Prowadził rozwiązłe życie, szukając przyjemności i zaspokojenia swoich ambicji. To wtedy związał się z kobietą, z którą miał syna, Adeodata. Był to także czas, gdy jego serce i umysł szukały odpowiedzi na dręczące go pytania o naturę dobra i zła, co zaprowadziło go w objęcia sekty manichejczyków.
Czy serce, które błądziło tak długo, może odnaleźć spokój w Bogu? Historia Augustyna daje odpowiedź.
Przez blisko dziesięć lat Augustyn był wyznawcą manicheizmu, wierząc, że światem rządzą dwie równe sobie siły – dobro i zło. Ta filozofia dawała mu proste, intelektualne wytłumaczenie jego własnych wewnętrznych walk. Jednak z czasem dostrzegł w niej liczne sprzeczności i intelektualną pustkę. Mimo sukcesów zawodowych jako nauczyciel retoryki w Rzymie i Mediolanie, czuł coraz większą pustkę i rozczarowanie.
Jako kapłan często spotykam w konfesjonale osoby, które, podobnie jak młody Augustyn, próbują zrozumieć świat jedynie rozumem, zapominając o sercu. Szukają skomplikowanych odpowiedzi, podczas gdy Bóg czeka na nich w prostocie wiary. Augustyn, mimo swojej genialności, był głęboko nieszczęśliwy. Posiadał sławę, wiedzę i pozornie wszystko, czego pragnął, a jednak jego serce pozostawało niespokojne. To właśnie ten dojmujący brak pokoju pchnął go do dalszych poszukiwań.
Nawrócenie w ogrodzie – moment, który zmienił wszystko
Punktem zwrotnym w życiu Augustyna było spotkanie ze świętym Ambrożym, biskupem Mediolanu. Kazania Ambrożego, pełne mądrości i głębi, po raz pierwszy pokazały Augustynowi, że wiara chrześcijańska nie jest sprzeczna z intelektem. Zafascynowany, zaczął na nowo studiować Pismo Święte. Mimo to wciąż toczył wewnętrzną walkę, rozdarty między pragnieniem prawdy a przywiązaniem do grzesznych nawyków.
Przełom nastąpił latem 386 roku w ogrodzie w Mediolanie. Augustyn, pogrążony w rozpaczy i płaczu nad własną słabością, usłyszał nagle dziecięcy głos, powtarzający słowa: „Tolle, lege! Tolle, lege!”, co po łacinie znaczy „Weź, czytaj! Weź, czytaj!”. Uznając to za Boży znak, chwycił leżącą obok księgę Listów św. Pawła i otworzył ją na chybił trafił. Jego wzrok padł na fragment Listu do Rzymian: „Żyjmy przyzwoicie jak w jasny dzień: nie w hulankach i pijatykach, nie w rozpuście i wyuzdaniu, nie w kłótni i zazdrości. Ale przyobleczcie się w Pana Jezusa Chrystusa i nie troszczcie się zbytnio o ciało, dogadzając żądzom” (Rz 13, 13-14). W jednej chwili wszystkie jego wątpliwości zniknęły. Poczuł, jak serce zalewa światło pewności i pokoju. To był koniec jego długiej drogi i początek nowego życia.
Jak modlitwa jednej matki zmieniła historię Kościoła? Niezwykła rola św. Moniki
Mówiąc o nawróceniu Augustyna, nie można pominąć postaci jego matki, świętej Moniki. Przez ponad trzydzieści lat z niezachwianą wiarą modliła się i wylewała łzy za swojego błądzącego syna. Nigdy nie straciła nadziei, nawet gdy wydawało się, że Augustyn jest już całkowicie pogrążony w grzechu i herezji.
Jej wytrwałość jest wzorem dla wszystkich rodziców i dziadków, którzy modlą się o wiarę dla swoich dzieci i wnuków. To właśnie jej pewien mądry biskup powiedział prorocze słowa: „Idź w pokoju, niemożliwe jest bowiem, aby zginął syn tylu łez”. Historia potwierdziła prawdziwość tych słów. Modlitwa matki, jej ciche cierpienie i bezgraniczne zaufanie Bogu, stały się narzędziem łaski, która ostatecznie dotknęła serca Augustyna i przemieniła nie tylko jego życie, ale i bieg historii Kościoła.
Augustyn jako Biskup i Doktor Kościoła
Po swoim nawróceniu Augustyn przyjął chrzest z rąk św. Ambrożego w Wielkanoc 387 roku. Wkrótce potem wrócił do rodzinnej Afryki Północnej z zamiarem prowadzenia życia na wzór wspólnoty monastycznej. Jednak Boże plany wobec niego były inne. W 391 roku, podczas wizyty w mieście Hippona, został niemal siłą wyświęcony na kapłana przez miejscowego biskupa, a kilka lat później sam został jego następcą.
Jako biskup Hippony przez ponad trzydzieści lat niestrudzenie służył swojemu ludowi. Był wybitnym kaznodzieją, troskliwym duszpasterzem, obrońcą wiary przed herezjami i niezwykle płodnym pisarzem. Pozostawił po sobie gigantyczną spuściznę teologiczną, która do dziś kształtuje myśl chrześcijańską. Do jego najważniejszych dzieł należą:
* „Wyznania” – poruszająca autobiografia duchowa, będąca w istocie długą modlitwą i rozmową z Bogiem. To w niej znajdują się słynne słowa: „Stworzyłeś nas bowiem jako skierowanych ku Tobie i niespokojne jest serce nasze, dopóki w Tobie nie spocznie”.
* „O Państwie Bożym” – monumentalne dzieło, w którym przedstawia chrześcijańską filozofię dziejów jako walkę między Państwem Bożym (opartym na miłości do Boga) a państwem ziemskim (opartym na miłości własnej).
Jak zauważa wybitny historyk Peter Brown w swojej klasycznej biografii „Augustyn z Hippony”, pisma biskupa ukształtowały zachodnią teologię i filozofię na ponad tysiąc lat, a jego wpływ jest odczuwalny do dziś.
Grzech, który dręczył Augustyna przez lata. Czy rozpoznajesz go w swoim życiu?
Gdy przyglądamy się życiu św. Augustyna przed nawróceniem, widzimy, że dręczyły go przede wszystkim dwie wielkie namiętności: pycha i pożądliwość. Pycha kazała mu wierzyć, że własnym rozumem jest w stanie pojąć wszystkie tajemnice świata. Pożądliwość pchała go w ramiona nietrwałych, cielesnych przyjemności. Te dwie siły trzymały go w niewoli przez wiele lat.
Wielu z nas zmaga się z poczuciem, że jakieś dawne błędy czy słabości definiują nas na zawsze. Augustyn uczy nas, że to nieprawda. W mojej posłudze duszpasterskiej widzę, jak pycha, czyli przekonanie o własnej samowystarczalności, często staje się większą przeszkodą na drodze do Boga niż inne, bardziej „widoczne” grzechy. Augustyn zrozumiał, że prawdziwa mądrość nie polega na wiedzy, ale na uznaniu własnej małości i zależności od Boga. A prawdziwa wolność nie polega na dogadzaniu każdej zachciance, ale na poddaniu swojego serca miłości, która daje życie wieczne.
Dlaczego św. Augustyn jest patronem o niespokojnym sercu?
Święty Augustyn jest postacią niezwykle bliską współczesnemu człowiekowi, ponieważ jego historia jest historią każdego z nas. Każdy z nas nosi w sobie „niespokojne serce” – tęsknotę za czymś więcej, za sensem, prawdą i miłością, której świat nie jest w stanie nam dać. On sam przeszedł drogę od buntu, przez puste poszukiwania, aż do odnalezienia pokoju w Bogu.
Dlatego jest on potężnym patronem i orędownikiem dla:
* Osób poszukujących prawdy i sensu życia.
* Przeżywających kryzys wiary lub oddalenie od Kościoła.
* Tych, którzy czują się przytłoczeni ciężarem własnych grzechów i błędów.
* Osób modlących się o nawrócenie swoich bliskich.
Jego życie to dowód na to, że Bóg nigdy nie rezygnuje z człowieka. Jego miłosierdzie jest większe niż nasza słabość, a Jego łaska potrafi przemienić największego grzesznika w wielkiego świętego.
Historia św. Augustyna to potężne świadectwo Bożej miłości i cierpliwości. Pokazuje, że droga do świętości nie jest zarezerwowana dla ludzi idealnych, ale jest otwarta dla każdego, kto z pokorą przyzna się do swojej słabości i otworzy serce na działanie łaski. Pamiętaj, że żadne serce nie jest zbyt niespokojne i żadna przeszłość nie jest zbyt mroczna, by Bóg nie mógł wnieść w nią swojego światła i pokoju. Jeśli jego historia poruszyła Twoje serce, niech stanie się dla Ciebie zachętą do ufnej modlitwy i powierzenia Bogu wszystkich niepokojów, które nosisz w sobie. On czeka, by dać Ci pokój, którego tak bardzo pragniesz.
