Krzysztof Wielu z nas, w chwilach dojmującego bólu zęba, słyszało szeptaną radę: „Pomódl się do Świętej Apolonii”. To imię, niczym ostatnia deska ratunku, pojawia się w naszych myślach, gdy cierpienie staje się trudne do zniesienia. Jednak czy kiedykolwiek zastanawialiśmy się, kim była ta niezwykła kobieta i dlaczego to właśnie jej powierzamy tak specyficzną dolegliwość? Historia Świętej Apolonii to znacznie więcej niż tylko legenda – to poruszające świadectwo wiary, odwagi i siły ducha, które może przynieść ulgę nie tylko ciału, ale przede wszystkim duszy.
Kim była Święta Apolonia z Aleksandrii?
Aby w pełni zrozumieć moc wstawiennictwa Świętej Apolonii, musimy cofnąć się w czasie do III wieku, do tętniącej życiem, ale i niebezpiecznej dla chrześcijan Aleksandrii w Egipcie. To właśnie tam, w okresie brutalnych prześladowań za panowania cesarza Decjusza, około 249 roku, żyła Apolonia. Nie była to młoda dziewczyna, jak wiele innych męczennic. Tradycja, oparta głównie na pismach historyka Kościoła Euzebiusza z Cezarei, przedstawia ją jako kobietę w podeszłym wieku, szanowaną diakonisę, która poświęciła swoje życie służbie Bogu i wspólnocie chrześcijańskiej.
Jej rola diakonisy świadczy o ogromnym zaufaniu, jakim darzył ją Kościół. Pomagała w przygotowaniu katechumenów do chrztu, opiekowała się chorymi i ubogimi, była filarem lokalnej wspólnoty wiernych. Jej mądrość i niezachwiana wiara były inspiracją dla wielu w czasach, gdy samo przyznanie się do Chrystusa groziło śmiercią.
Męczeństwo, które na wieki zapisało się w historii Kościoła
Los Świętej Apolonii dopełnił się podczas pogańskiego tumultu, który wybuchł w Aleksandrii jeszcze przed oficjalnym edyktem prześladowczym cesarza. Rozjuszony tłum, podburzany przez pogańskich kapłanów, chwytał chrześcijan i zmuszał ich do składania ofiar bogom. Tych, którzy odmawiali, czekał okrutny los.
Apolonia została pojmana i poddana straszliwym torturom. Jak podaje Euzebiusz w swojej „Historii Kościelnej”, oprawcy w brutalny sposób bili ją po twarzy, aż połamali jej szczękę i wyrwali wszystkie zęby. To właśnie ten akt niewyobrażalnego okrucieństwa stał się fundamentem jej przyszłego patronatu. Mimo potwornego bólu, Apolonia nie wyrzekła się wiary.
Następnie zaprowadzono ją na obrzeża miasta, gdzie rozpalono wielki stos. Zagrożono jej, że jeśli nie wyprze się Chrystusa, zostanie spalona żywcem. Wtedy, ku zdumieniu swoich katów, Święta Apolonia na chwilę się zawahała, prosząc o moment zastanowienia. Gdy ją uwolniono, sama, z własnej woli, skoczyła w płomienie, wybierając męczeńską śmierć, by dochować wierności Bogu. Ten akt był ostatecznym dowodem jej niezwykłej odwagi i miłości do Zbawiciela.
Czy wiesz, dlaczego właśnie tej Świętej powierzamy ból zębów?
Związek między cierpieniem Świętej a jej patronatem jest niezwykle bezpośredni i logiczny. W tradycji chrześcijańskiej często wierzy się, że święci, którzy na ziemi doświadczyli konkretnego rodzaju bólu, choroby czy trudności, stają się w niebie szczególnie czułymi orędownikami dla osób zmagających się z podobnymi problemami. Oni najlepiej „rozumieją” naturę tego cierpienia.
Wieść o straszliwej męce Apolonii i jej niezłomnej postawie rozeszła się bardzo szybko po całym chrześcijańskim świecie. Wierni, cierpiący na nieznośny ból zębów – dolegliwość, która od wieków trapi ludzkość – zaczęli wzywać jej imienia, prosząc o wstawiennictwo. Wierzyli, że ta, która sama przeszła przez taką katuszę, wyprosi u Boga łaskę ulgi w bólu, siłę do jego znoszenia lub pomyślność podczas zabiegów u cyrulików i pierwszych dentystów. To zaufanie ludu Bożego, potwierdzone przez wieki, ugruntowało jej rolę jako głównej patronki od bólu zębów.
Święta Apolonia – nie tylko od bólu zębów
Choć najczęściej kojarzymy ją z pomocą w dolegliwościach stomatologicznych, patronat Świętej Apolonii jest znacznie szerszy. Jest ona oficjalną opiekunką:
* Dentystów
* Stomatologów
* Techników dentystycznych
* Higienistek stomatologicznych
* Wszystkich zawodów związanych ze zdrowiem jamy ustnej
Dla lekarzy i personelu medycznego jest ona wzorem precyzji, spokoju i opanowania w obliczu trudnych przypadków. Modlitwa do niej może być prośbą o pewną rękę, mądrość w diagnozie i empatię wobec cierpiącego pacjenta. Jest ona także orędowniczką w przypadku innych chorób jamy ustnej i dziąseł.
Ból zęba to nie tylko problem medyczny. Ta Święta od wieków uczy, jak znaleźć w nim duchową siłę.
Jako duszpasterz często spotykam się z osobami starszymi, schorowanymi, dla których ból fizyczny jest codziennym towarzyszem. Widzę, jak cierpienie potrafi złamać ducha, odebrać nadzieję i zamknąć człowieka w poczuciu osamotnienia. I właśnie tutaj historia Świętej Apolonii objawia swoją najgłębszą wartość.
Jej postawa uczy nas czegoś niezwykle ważnego: ból, nawet ten najbardziej przyziemny i irytujący jak ból zęba, można przeżywać w łączności z Bogiem. Święta Apolonia nie prosiła o cudowne zniknięcie cierpienia. Ona wykorzystała je, by dać świadectwo swojej miłości do Chrystusa. Uczy nas, że nasze własne dolegliwości, ofiarowane w dobrej intencji, mogą stać się modlitwą. Jak zauważa dr Paweł Milcarek, historyk i znawca myśli chrześcijańskiej, „doświadczenie bólu w perspektywie wiary nie jest absurdem, lecz może stać się drogą do głębszego zjednoczenia z cierpiącym Zbawicielem”. Zwracając się do Świętej Apolonii, prosimy nie tylko o ulgę, ale także o siłę ducha, by z godnością i cierpliwością znosić to, co trudne.
Jak rozpoznać Świętą Apolonię w sztuce? Atrybuty patronki
Przez wieki artyści przedstawiali Świętą Apolonię w kościołach, na obrazach i w rzeźbach. Aby ją rozpoznać, warto zwrócić uwagę na jej charakterystyczne atrybuty, które bezpośrednio nawiązują do jej męczeństwa:
* Kleszcze lub obcęgi: To jej główny i najbardziej rozpoznawalny symbol. Święta często trzyma je w dłoni, a nierzadko w kleszczach umieszczony jest wyrwany ząb.
* Palma męczeństwa: Uniwersalny symbol wszystkich męczenników, oznaczający zwycięstwo życia wiecznego nad śmiercią.
* Stos płonącego drewna: Nawiązanie do jej śmierci w ogniu. Czasami przedstawiana jest na tle płomieni.
* Księga: Symbolizuje jej mądrość oraz funkcję diakonisy w Kościele.
Wspomnienie liturgiczne Świętej Apolonii obchodzimy w Kościele katolickim 9 lutego. To dzień, w którym szczególnie warto powierzyć jej opiece siebie, swoich bliskich oraz wszystkich pracowników służby zdrowia dbających o nasze uśmiechy.
Gdy cierpienie staje się nie do zniesienia, historia tej męczennicy przynosi niezwykłą ulgę.
Pamiętajmy, że wiara i medycyna nie wykluczają się nawzajem. Jako ludzie wierzący, powinniśmy korzystać z darów nowoczesnej stomatologii i szukać pomocy u specjalistów. Jednak w chwilach lęku przed wizytą, w czasie oczekiwania na zabieg czy w momentach, gdy ból nie ustępuje, zwrócenie myśli i serca ku Świętej Apolonii może przynieść niezwykły pokój.
Jej historia przypomina nam, że nie jesteśmy sami w naszym cierpieniu. Istnieje w niebie ktoś, kto doskonale rozumie nasz ból i oręduje za nami. To potężne źródło duchowego wsparcia, które pozwala przetrwać najtrudniejsze chwile z nową nadzieją i wewnętrzną siłą.
Modlitwa do Świętej Apolonii – słowa otuchy w cierpieniu
Dla wszystkich, którzy szukają duchowego wsparcia w dolegliwościach zębów, poniżej znajduje się tradycyjna modlitwa, którą można odmawiać w potrzebie:
*Boże, Ty co roku dajesz nam radość ze wspomnienia Świętej Apolonii, Twojej Męczenniczki; spraw, prosimy, abyśmy naśladując jej męstwo w cierpieniu, zasłużyli na udział w jej niebieskiej chwale. Prosimy Cię przez jej wstawiennictwo o ulgę w bólu, który obecnie znoszę. Uproś mi u Boga łaskę cierpliwości w znoszeniu moich dolegliwości oraz szczęśliwe ich usunięcie. Święta Apolonio, patronko cierpiących na choroby zębów i dziąseł, módl się za nami. Przez Chrystusa, Pana naszego. Amen.*
***
Postać Świętej Apolonii to znacznie więcej niż tylko historyczna ciekawostka czy „święta od bólu zębów”. To potężny wzór siły wiary, która zwycięża największe cierpienie. Jej historia uczy nas, jak w naszych codziennych bólach i troskach odnaleźć głębszy, duchowy sens i jak powierzać je Bogu z ufnością. Następnym razem, gdy poczujesz ból zęba, oprócz umówienia wizyty u dentysty, zatrzymaj się na chwilę i wspomnij tę odważną kobietę z Aleksandrii – Twoja modlitwa z pewnością zostanie wysłuchana.
Czy znaliście wcześniej poruszającą historię Świętej Apolonii? Podzielcie się w komentarzach, czy kiedykolwiek zwracaliście się do niej o pomoc.
